فهرست مطالب

نشریه علوم دانشگاه خوارزمی
سال سوم شماره 1 (بهار 1382)

  • زمین- زیست- شیمی
  • تاریخ انتشار: 1382/01/15
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مهناز آذرنیا، پروین رستمی، عباس شکور، پریدخت فرهنگ صفحه 137
    کادمیوم از جمله فلز های سنگین محیطی است که در همه جا یافت می شود و القا کننده اختلالات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و ساختاری است. این ماده در صنایع باتری سازی و نظامی کاربرد دارد. در مطالعه اخیر نقش پاتولوژیک کلرید کادمیوم واثر حفاظتی تورین روی بیضه موش های نرنژادNMRI مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه کلرید کادمیوم با دوز 2 میلی گرم بر کیلوگرم و تورین با دوز400 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تیمار طولانی مدت (Chronic)، به مدت 30 روز(هفته ای دو مرتبه) به صورت درون صفاقی مورد استفاده قرار گرفتند و تغییرات در پارامترهایی نظیر: وزن نسبی بیضه، تغییرات وزنی حیوانات، ضخامت غلاف سفید بیضه، قطر لوله منی ساز، تعداد سلول های اسپرماتوگونی نوع A، تعداد سلول های اسپرماتوگونی نوع B، تعداد سلول های اسپرماتوسیت اولیه، تعداد سلول های اسپرم، تعداد سلول های سرتولی مورد مطالعه قرار گرفت و مشاهده شد که به دنبال استعمال کلرید کادمیوم، پارامترهایی نظیر ضخامت غلاف سفید، وزن نسبی بیضه افزایش معنی داری نسبت به گروه شاهد داشتند، درحالی که بقیه پارامترها از کاهش معنی داری نسبت به گروه شاهد برخوردار بودند. به علاوه در برخی از نمونه های تجربی حالت چروکیدگی لوله های منی ساز و رهاشدن اسپرماتوسیت های اولیه و اسپرماتیدها به مرکز مجاری لوله ها مشاهده شد. از سوی دیگر در گروهی که از ترکیب آنتی اکسیدان تورین استفاده نمودیم، هیچ گونه افزایش یا کاهش معنی داری در میزان پارامترهای ذکر شده نسبت به گروه شاهد مشاهده نکردیم. بنا بر این می توان چنین نتیجه گرفت که استفاده از کلرید کادمیوم در دوز2 میلی گرم بر کیلوگرم به دو صورت تیمارهای کوتاه مدت(Acute) و دراز مدت(Chronic) آثار پاتولوژیک بر روی بیضه دارد و درتیمار طولانی مدت این آثار شدیدتر است. استفاده از آنتی اکسیدانی نظیر تورین قادراست آثار سمی کادمیوم را در بیضه کاهش داده و خنثی نماید.
    کلیدواژگان: تورین، کلرید کادمیوم، ناهنجاری زایی، اسپرماتوژنز
  • صدرالدین امینی، سعید تاکی صفحه 147
    قریه آبگرم در 85 کیلومتری جنوب غربی قزوین واقع شده و ناحیه بررسی شده در حوالی آن قرار دارد. از لحاظ جغرافیایی این ناحیه ادامه کوه های سلطانیه در چهارگوش زمین شناسی کبودرآهنگ به حساب می آید. سنگ های آذرین کرتاسه زیرین دراین منطقه شامل بازالت اسپیلیتی، آلکالی الیوین بازالت، بازالت، موژه آریت و تراکی بازالت است که به صورت گدازه و توف دیده می شوند و نفوذی های داخل آن ها بیشتر شامل میکروگابرو، پیروکسن هورنبلند گابرو وملاگابرو است. سنگ های آذرین مذکورجزء سری آلکالن هستند. انطباق های خوب و روندهای پیوسته اکسید عناصر اصلی در مقابل سیلیس در نمودارهای تغییرات شیمیایی، قرابت ژنتیکی بین رخساره های مختلف آن را تایید می کند. مقایسه داده های ژئوشیمیایی و پتروگرافی این سنگ ها نشان می دهد که جدا شدن الیوین، پیروکسن و مگنتیت سبب تفریق ماگمای مادر و باعث ایجاد ترم های مختلف از آن گردیده است. با توجه به وفور ریفت های قاره ای در مرزبین خرده قاره ها در ایران در زمان کرتاسه زیرین ماگماهای آلکالن کرتاسه زیرین منطقه آبگرم نیز می تواند متعلق به این ریفت ها یا پشت قوس حاصل از فرورانش پوسته اقیانوسی مابین خرده قاره ها باشد، با وجود این برای تشخیص سرگذشت دقیق منطقه آب گرم در این زمان به داده های بیشتری نیاز داریم.
    کلیدواژگان: آبگرم، آلکالی الیوین بازالت، سری آلکالن، کرتاسه زیرین
  • پریسا جنوبی، امیرموسوی، احمد مجد، علی هاتف سلمانیان، مختارجلالی جواران، جهانفردانشیان صفحه 167
    تولید گیاهان تراریخت کلزا با استفاده از میانجی آگروباکتریوم نیاز به بهینه سازی روش های کشت بافت و تراریختی دارد. برای این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکراراجرا شد. غلظت های مختلف بنزیل آدنین(BA)(5/1، 3 و 5/4 میلی گرم بر لیتر) و تدیازورون (TDZ) (0، 15/0 و 3/0 میلی گرم بر لیتر) با سنین مختلف جداکشت های محور زیر لپه(7، 14 و 21 روزه) مورد بررسی قرار گرفتند. تفاوت معنی داری در اثر مثقابل هورمون های BA و TDZ دیده شد، به نحوی که بیشترین درصد شاخه زایی (% 174) از کاربرد 5/4 میلی گرم بر لیتر BA و 3/0 میلی گرم بر لیتر TDZ حاصل شد. سن جدا کشت نیز تاثیر معنی داری بر در صد شاخه زایی داشت. جداکشت های 21روزه توانایی تولید بیشترین درصد شاخه زایی را داشتند. شاخه های تولید شده پس از انتقال به محیط ریشه زایی دارای 2 میلی گرم بر لیتر ایندول بوتیریک اسید تولید ریشه کردند. با دست یابی به بهترین تیمار هورمونی و سن جدا کشت اقدام به انجام تراریختی توسط میانجی آگروباکتریوم شد. آگروباکتریوم سویه LBA حاوی پلاسمید pBI مورد استفاده قرار گرفت. گیاهان تراریخت نشده در محیط انتخاب، حاوی کانامایسین با از دست دادن ساختار کلروفیلی به رنگ سفید یا ارغوانی درآمدند و حذف گردیدند، در حالی که گیاهان تراریخت شده با دریافت ژن NPTII و ایجاد مقاومت در مقابل کانامایسین و حفظ کلروفیل در محیط انتخاب، به رنگ سبز باقی ماندند و ریشه کردند. گیاهان ریشه دار به خاک منتقل شدند و تولید گل و دانه کردند. از گیاهان سبز مقاوم به کانامایسین آزمون GUS انجام شد. ظهور رنگ آبی در حضور سوبسترای X-Gluc نشانگر بیان ژن GUS در گیاهان تراریخت بود. از برگ های سبز گیاهان مقاوم به کانامایسینDNA ژنومی استخراج شد و پس ازPCR ظهور باند pb 520 بیانگر حضور ژن GUS دراین گیاهان بود. بنا براین با استفاده از این روش می توان اقدام به انتقال ژن های مقاومت به تنش های زیستی و غیرزیستی کرد.
  • رمضانعلی خاوری نژاد، صدیقه مهرابیان، اکرم اسدی صفحه 181
    تعدادی از گونه های گیاهی ساپونین های تری ترپنوئیدی را به عنوان قسمتی از فرآیند طبیعی رشد و نموشان سنتز می کنند. نمونه هایی از این گیاهان به عنوان منابع دارویی مورد استفاده قرار می گیرند. اهمیت این ترکیبات ناشی از خصوصیات دارویی، فعالیت ضد میکروبی و احتمالا نقش آن ها به عنوان تعیین کننده های مقاومت گیاه در برابر بیماری است. دراین پژوهش، گیاه دارویی مینای چمنی از تیره کمپوزیته، ساپونین های تری ترپنوئیدی خود را عمدتا در ریشه، در پاسخ به سالیسیلیک اسید و عامل بیماری زا افزایش می دهد. نتایج حاکی از آن است که مقدار ساپونین ها در گیاهان تیمار شده با غلظت های 3، 7 و11 میکرومولار سالیسیلیک اسید نسبت به گیاهان تیمار نشده با سالیسیلیک اسید و بدون آلودگی (گیاهان کنترل) افزایش پیدا کرد. همچنین مقدار ساپونین ها در گیاهان آلوده و بدون تیمار سالیسیلیک اسید بیش تر از گیاهان کنترل بود. و در زمانی که گیاهان آلوده، با سالیسیلیک اسید تیمار شدند، افزایش قابل ملاحظه ای در مقدار ساپونین ها نسبت به گیاهان کنترل مشاهده شد. همچنین قله های به دست آمده از نمونه ها به روش HPLC و مقایسه آن ها با ساپونین استاندارد، نتایج فوق را تا یید کرد.
    کلیدواژگان: سالیسیلیک اسید، ساپونین های تری ترپنوئیدی، مینای چمنی، باکتری و قارچ
  • محمد نخعی، غلامرضا لشکری پور صفحه 191
    در این تحقیق تعداد 207 سونداژ قائم ژئوالکتریکی به روش مقاومت ویژه و با آرایه شلومبرژه در دشت شورو واقع در 80 کیلومتری جنوب غرب زاهدان برداشت گردیده و پس ازتصحیح، داده های صحرایی به کمک نرم افزار روسی1 با در نظر گرفتن اطلاعات لوگ چاه های گمانه در منطقه، پردازش و تفسیر شده و مقاومت حقیقی و ضخامت لایه های زیر سطحی مختلف، مشخص و محدوده آبخوان در دشت تعیین گردیده است. سنگ کف منطقه عموما از جنس اسلیت بوده و در برخی نقاط به صورت شیل ظاهر شده است. مقاطع ژئوالکتریک، نقشه های هم عمق و هم مقاومت لایه آب دار و سنگ کف ترسیم و با توجه به نقشه هم تراز آب زیرزمینی جهت حرکت آب، ورودی ها و خروجی های دشت مشخص گردیده است. بر اساس مدل ژئوالکتریکی به دست آمده دو بخش مجزا در دشت قابل تفکیک است(بخش شرقی و بخش غربی). عمق و ضخامت متوسط لایه آب دار در کل دشت به ترتیب برابر با 30 و30 متر، در شرق برابر23 و 24 متر و درغرب برابر40 و 41 متر اندازه گیری شده است. با استفاده از تشابه بین جریان الکتریکی و جریان آب در محیط متخلخل، پارامترهای هیدروژئولوژی دشت نظیر تخلخل، آب دهی ویژه، حجم ذخیره و حجم آب قابل استحصال آبخوان با استفاده از پارامترهای ژئوالکتریکی محاسبه گردیده است. مقدار تخلخل آبخوان شورو برابر37/0 و آب دهی ویژه آن 18/0 تخمین زده شده است. با استفاده از این پارامترها حجم آب قابل استحصال در آبخوان شورو حدودا برابر855 میلیون مترمکعب برآورد شده است.
    کلیدواژگان: مقاومت ویژه، آب دهی ویژه، تخلخل، معادله آرکی، دشت شورو
  • ابراهیم بهلولی صفحه 203
    الکترودهای نازک فتالوسیانین(PC) شامل فلزهای روی، آهن و منیزیم فتالوسیانین به روش نشست در خلا1 تهیه شده است. انتقال بارالکتریکی ذرات یون ها به درون فیلم های نازک با روش کرونوکولومتری بررسی گردید. نتایج نشان داد که عمل کرد فیلم های مزبور همانند الکترودهای نیمه هادی است وعمل انتقال بارالکتریکی بر سطح الکترود فتالوسیانین به دو نوع صورت می پذیرد. در نوع اول الکترود نازک فتالوسیانین همانند الکترود نیمه هادی عمل می کند و عمل انتقال بار الکتریکی بر روی سطح فتالوسیانین صورت می گیرد. در روش دوم ذرات بار الکتریکی از سطح فیلم به داخل الکترولیت (نیترات، پرکلرات و یون کلراید) درون فیلم نازک نفوذ می کند. ضخامت فیلم نازک تهیه شده محدود بوده و فاکتور مهمی به شمار می آید. بنابراین برای ضخامت های کمتر از Å100 نفوذ یون ها از غشای نازک فتالوسیانین صورت گرفته، و در ضخامت های بالاتر از Å100 عمل نیمه هادی بودن مشاهده میشود. ضخامت فیلم نازک فتالوسیانین 100 الی Å 3000 بررسی شدند.
  • محمدعلی خداقلی، ناصرسید متین صفحه 215
    تبدیل مستقیم و غیرکاتالیستی متان به هیدروکربن های سنگین تر در فشار اتمسفریک در یک پلاسمای غیر تعادلی هاله مثبت مورد مطالعه قرار گرفت. گزینش پذیری به هیدروکربن های C2 بیش تراز87% بود با حداکثر 8/4% بازده اتیلن اثر ولتاژ، دما و نسبت متان به اکسیژن درخوراک بر تبدیل متان و گزینش پذیری محصولات بررسی شد نتایج آزمایش ها نشان می دهند که تبدیل متان با افزایش ولتاژ اعمال شده به رآکتور افزایش می یابد، تبدیل متان تا دمای 300 درجه سانتی گراد افزایش می یابد اما از300 تا 650 درجه سانتی گراد به نسبت خوراک بستگی دارد، ممکن است افزایش و یا کاهش یابد. بالاترین تبدیل متان و بازدهی هیدروکربن های C2 در نسبت خوراک 1/4= 2O4CH است.
    کلیدواژگان: تبدیل متان پلاسما، تبدیل متان رآکتور تخلیه کرونا، متان پلاسمای غیر تعادلی، متان پلاسمای غیر حرارتی
  • کتایون مرجانی، محمود شریفی مقدم کاخکی، محسن موسوی صفحه 229

    احیا متوکسی کتون 1 به وسیله 4NaBH متوکسی کتول 2 می دهد. استرهای استات و توزیلات این الکل جدا نشدند ولی استربنزوات آن تهیه شد، احیا کتول 2 بوسیله 4LiAlH الکل 4 تولید می کند. گر چه کتول 9 تحت تاثیر متیل منیزیم یدید قرار نمی گیرد، ولی متوکسی کتون 1 با متیل منیزیم یدید و فنیل منیزیم یدید واکنش داده هیدروکربن های مربوطه تشکیل می شوند. کتون 13 در مجاورت فنیل منیزیم یدید به هیدروکربن 14 تبدیل می شود. اجسام 12 و 14 به نور حساس هستند و به مخلوطی از مواد تبدیل می شوند.

|
  • Page 137
    Cadmium is an important environmental pollutant with much application. The main use of this metal is in electroplating and used as a cathode material for nickel cadmium batteries. Chronic exposure to cadmium can result in damaging of various tissues such as the liver, kidney and tested. In this study, we used cadmium chloride at a dose of 2mg/kg, taurine at a dose of 400mg/kg; both were used intreperitneal administration for the long-term treatment for 4 weeks (two days in week). The parameters include relative testicular weight, body weight, testicular volume, the thickness of tunca alboginea and spermatogonia A and B, spermatocyte, spermatid, leyding cell and sertoli cellwere investigated. The results indicated that cadmium significantly increased the thickness of tunca alboginea and relative testicular weight, whereas, the other parameters were significantly decreased also no change never observed after treatment with a combination of taurine and cadmium. This results demonstrated that cadmium induced damage was protected by taurne in mice.
  • Page 147
    Ab-e-garm village situated 85km to sw of Ghazvin, and the studied area located somewhere around. From geographical point of view this area is the Soltanieh mountains continuation in Kabudar Ahang geological quadrangle. Lower Cretaceous igneous rocks in this area consist of: spilitic basalt, alkali olivine basalt, basalt, mugearite and trachy-basalt, which would be seen as lava and tuff, and their intrusives are mostly, microgabbro, pyroxene hornblende gabbro and mela gabbro. These igneous rocks are of alkaline series. Good correlations and continuous trends of main element oxides vs. silica in chemical variation diagrams, confirm genetic relationship between different facies. Comparison of geochemical data and petrography of these rocks shows that seperation of OL, PX and magnetite caused parent magma differentiation, ended into formation of different terms from it. With respect to continental rifts abundances between small continent boundaries in Iran in lower Cretaceous time, it is possible that the lower Cretaceous igneous rocks of Ab-e-garm area be related to these rifts or back arc zone of oceanic crust subduction between these small continents, however,to distinguish exact history of Ab-e-garm area we do need much more data at this time
  • Page 167
    An in vitro method was developed for high frequency shoot regeneration and Agrob-acterium-mediated transformation of Brassica napus hypocotyl explants. The different concentrations of benzyladenine (BA), 1.5, 3.0 and 4.5 mg l-1, and thidiazuron (TDZ), 0, 0.15 and 0.30 mg l-1 were evaluated for shoot regeneration using hypocotyl explants 7, 14 and 21- day- old. Treatments were arranged in a randomized complete block design with three replications. Significant differences were found in the interactions of BA and TDZ concentrations along with the ages of the explants. Maximum shoots regeneration was obtained using 4.5 mg l-1 BA and 0.30 mg l-1 TDZ. Shoot regeneration was highly affected by the age of the explants. We found that 21-day-old explants were more likely to undergo shoot development than the others. Under these culture conditions, the highest percentage of shoot regeneration was 174.0% for hypocotyl explants. Regenera-ted shoots rooted when cultured on a root induction medium supplemented with 2 mg l-1 of indolebutyric acid(IBA).The rooted plantlets were successfully established in the soil and developed normal fertile flowers and viable seeds. In light of its efficiency, this hypocotyl regeneration method could be a suitable tool for genetic transformation. A. Fumefaciens strain LBA4404 carring disarmed binary vector pBI121 was used for plant transformation. After cocultivation for 48h, the hypocotyl explants were placed on shoot induction media containing 10 mgl-1 kanamycine. The green shoots were transferred to root induction medium. Rooted plantlets were transferred to green house. Six kanamycine resistance plants from 75 hypocotyl and grown for seed formation. GUS assay and PCR confirmed the introduction of the T-DNA into the transgenic rapeseed genome. The gene transfere system described in this method has a great potential for genetic improvement of Brassica napus by introducing genes responsible for agronomically important traits such as herbicide tolerance.
  • Page 181
    Many different plant species synthesize triterpenoid saponins as part of their normal programme of growth and development. Examples include plants that are exploited as sources of drugs. Interest in these molecules stems from their medicinal properties, antimicrobial activity, and their likely role as determinants of plant disease resistance. Daisy (Bellis perennis L.) accumulates triterpenoid saponins in roots in response to salicylic acid (SA) and pathogens. The results of the research indicates that the amount of saponins in treated plants with SA was more than in the control plants. The amounts of saponins in infected plants and without SA was more than in the control plants. When infected plants were treated with SA, increases of saponins was shown in plants. The peaks observed in HPLC and their comparision with saponin standard confirm the results mentioned above. It is concluded that SA has significantly reduced diseases severity and increase the amount of saponins in infected and non-infected Daisy plants.
  • Page 191
    In this research, 207 vertical electrical sounding (VES), with schlumberger configu-reation in Shooru aquifer, located at 80 km from Zahedan have done and after the data collection the VES were analyzed and interpreted by a Russian geoelectric software (IPI7.61). Using the investigated geoelectrical model of aquifer, the isodepth, isoresistivity and piesometric maps were drawn. Considering the piesometric map the aquifer boundary, aquifer thickness, bedrock maps were determined; and the flow direction and the aquifer outlet have been determined; The aquifer bedrock generally consists of Slate. In some part of aquifer Shale rocks appeared as small hummocky. According to the geoelectrical two parts; divided model the aquifer: a) the eastern part with an average thickness of 30 meter, and b) the western part with an average thickness of 40 meter. Using the similarity of fluid flow in porous media and electrical current in porous material and using the geoelectrical parameters of aquifer the hydrogeological parameters such as porosity, specific yield, storage volume and volume of recoverable ground water were determined. The porosity and specific yield of aquifer were estimated as 0.37 and 0.18 respectively. The recoverable volume of water from aquifer was estimates as 8.55*108 cubic meters.
  • Page 203
    Thin film phthalocyanines(PC), incloding zinc, iron, and magnesium phthalocyani-nes, were prepared by vacuum deposition method. Chronocoulometry was used to study the charge transfer reaction mechanism of ionic species through the thin films. The results obtained in chronocoulometric studies shows that the thin film phthalocyanines could operate via two mechanisms.The first mechanism metal PC thin film behaves as a semiconductor electrode and charge transfer occurs at the surface of phthalocyanine electrode.The second mechanism reflects the passing of electrolyte ionic species (nitrate, perchlorate, and chloride anions) through the PC thin film (membrane). The thickness of the prepared PC film is a limiting and determining factor, so that for a thickness of <100Ǻ passing of anions through the membrane, and for a thickness of >100Ǻ semiconductorial effects were observed. The thickness of thin film metal phthalocyanines were 100 – 3000Ǻ.
  • Page 215
    Non-catalytic conversion of methane to ethylene and ethane was studied using non-equilibrium positive corona discharge at atmospheric pressure.The total selectivity for C2 hydrocarbons was more than 87% with a yield of 4.8% ethylene. The effect of voltage, temperature, and the ratio of methane to oxygen on methane conversion and selectivity of products at different levels are investigated. The experimental results indicate that the methane conversion increases with increasing the voltage applied to the electrodes. The methane conversion up to 300oC increases but above this temperature depend on feed ratio, it may increase or decrease. The highest methane conversion and C2 yield occures at CH4/O2 = 4/1.In a few experimets smale amounts of COX also was produced.
  • Page 229

    Reduction of methoxyketon 1 by NaBH4 gives methoxyketol 2. Allthough acetate and tosylate of this alchohol were not seprated, benzoate ester was isolated. Reduction of ketol 2 by LiAlH4 gives alchohol 4. Ketol 9 does not react with methyl magnesium iodide, but methoxyketon 1 react with both methyl magnesium iodide and phenyl magnesium iodide gives corresponding hydrocarbons. Keton 13 with phenylmagnesium iodide transforms to hydrocarbon 14. Compound 12 and 14 are light sensitive, disposing to light will change each of them to a mixture.